Nhiều cơ hội xuất khẩu yến sào vào thị trường lớn nhất thế giới

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT) thông tin, sau một năm đình trệ vì ảnh hưởng bởi Covid-19, hiện phía Trung Quốc đã hoàn thiện hồ sơ đánh giá rủi ro cũng như các điều kiện kỹ thuật để thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm yến sào sang Trung Quốc. Dự kiến, trong quí 1 - 2021, sản phẩm yến sào của Việt Nam có thể được xuất khẩu vào thị trường lớn này.

Sẵn sàng cho lô hàng đầu tiên

Trước đó, đầu năm 2019, trước sự chứng kiến của Bộ NN-PTNT, Công ty CP Tập đoàn Quảng bá và Phát triển thị trường yến sào Việt Nam (Tập đoàn Yến Việt) đã ký kết hợp đồng xuất khẩu yến sào với Công ty Đông Nam Yến Đô Hạ Môn (Trung Quốc) với sản lượng khoảng 100 tấn yến/năm, bao gồm yến sào và yến thô, trị giá khoảng 150 triệu đô la Mỹ. Đây cũng là hợp đồng xuất khẩu yến chính ngạch vào Trung Quốc đầu tiên của Việt Nam.

Tuy nhiên sau đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các hoạt động đàm phán, xúc tiến xuất khẩu bị đình trệ nên thời gian kéo dài. Đoàn thẩm định chất lượng nhà yến phía Trung Quốc cũng đã không thể sang Việt Nam để kiểm tra. Đến nay, các thủ tục cơ bản đã hoàn tất. Các nhà yến đã sẵn sàng cho việc xuất khẩu lô hàng đầu tiên vào thị trường này.

Bà Đỗ Tú Quân, Phó chủ tịch Hiệp Hội Trang Trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Yến Quân cho biết, hiện tại Hiệp hội đang tiến hành kiểm tra thực tế các nhà yến để biết chính xác năng lực của ngành. Từ đó, lên kế hoạch xuất khẩu cụ thể.

Theo bà Quân, ngành yến Việt Nam đã phát triển “chóng mặt” trong 5 năm trở lại đây. Từ con số chỉ có 5.000 nhà yến vào năm 2016, đến nay, báo cáo của Bộ NN-PTNT cho thấy, Việt Nam có khoảng 20.000 nhà yến. Khi Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam tiến hành kiểm tra thực tế thì thấy cả nước đã có đến gần 30.000 nhà yến. Trong số đó, hiện chỉ có khoảng 5.000 nhà yến đã có sản phẩm, phần còn lại là nhà mới xây, chưa có tổ.

Về năng lực cung cấp sản phẩm cho xuất khẩu, bà Quân nhận định năng lực của các nhà yến trong nước ở mức khoảng 100 tấn/năm, tuy nhiên hàng lậu tràn vào trong nước rất nhiều, có đến khoảng 500 tấn mỗi năm. Phần lớn số tổ yến này là hàng nhập lậu chưa được kiểm tra, xác định nguồn gốc, chất lượng sản phẩm nên không thể mang đi xuất khẩu.

“Giá trị sản phẩm yến sào Việt Nam rất cao, trong khi các sản phẩm nhập lậu không đạt chất lượng nên được bán rẻ vào thị trường Việt Nam. Để bảo vệ quyền lợi của các nhà yến Việt Nam, Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam phải đi kiểm tra từng nhà yến”, bà Quân nói.

Cần kiểm soát chất lượng chặt chẽ

Theo bà Quân, mỗi nhà yến muốn tham gia vào chuỗi xuất khẩu sang Trung Quốc theo hợp đồng của Tập đoàn yến Việt đều phải đăng ký làm thành viên của Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, đồng thời đăng ký năng lực sản xuất của mình. Sau đó, Hiệp hội sẽ thẩm định năng lực sản xuất thực tế của nhà yến và đem sản phẩm đi kiểm định chất lượng. Những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn về chất lượng sẽ bị loại, không được tham gia vào chuỗi xuất khẩu.

“Yêu cầu để được tham gia chuỗi xuất khẩu yến rất đơn giản. Nhà yến cũng là một trang trại, do đó, chủ sở hữu nhà yến cần đăng ký với Hiệp hội, tình nguyện cho phép Hiệp hội kiểm tra nhà yến và các sản phẩm để công khai minh bạch thông tin với người tiêu dùng”, bà Quân thông tin.

Hiện nay vẫn còn nhiều nhà yến vệ sinh không sạch sẽ dẫn tới hàm lượng nitrat trong tổ rất cao, khiến tổ yến không đạt tiêu chuẩn chất lượng để xuất khẩu. Hiệp hội sẽ hướng dẫn chủ nhà yến sửa sang, vệ sinh lại nhà yến để khắc phục những hạn chế còn mắc phải. Việc xuất khẩu yến sào sang thị trường Trung Quốc, theo vị đại diện hiệp hội, phải được thực hiện dưới sự kiểm soát chặt chẽ về chất lượng nhằm đảm bảo uy tín cho thương hiệu yến sào Việt Nam.

Trong một cuộc họp với Bộ NNPTNT về thúc đẩy xuất khẩu yến sào sang Trung Quốc, ông Lạc Nghĩa Ninh, Chủ tịch Công ty Đông Nam Yến Đô, cho biết Trung Quốc là thị trường tiêu thụ yến sào lớn nhất thế giới, chiếm hơn 80% thị phần toàn cầu.

Những năm gần đây, với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, yến sào ngày càng được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng và nhu cầu không ngừng tăng lên. Trong khi đó, Việt Nam là một trong những quốc gia có nguồn yến sào với điều kiện tự nhiên vượt trội. Chất lượng yến sào của Việt Nam được đánh giá rất cao. Sản phẩm tổ yến Việt Nam sản xuất hiện chủ yếu để xuất khẩu, thu về khoảng 100-125 triệu đô la Mỹ mỗi năm.